Porównaj zawarte w załączonych tekstach- fragmentach mowy Chodkiewicza z "Wojny chocimskiej" Wacława Potockiego i fragmentach "Potopu" Henryka Sienkiewicza- portrety Sarmatów.

          Kultura sarmacka to cywilizacja, która rozkwitła w dobie baroku. Łączyła w sobie materialne elementy kultury wschodu z duchową kulturą zachodu. W "Wojnie chocimskiej" Wacława Potockiego oraz "Potopie" Henryka Sienkiewicza przedstawione są dwa odrębne portrety Sarmatów.
          Pierwszy wizerunek przedstawiony w mowie Chodkiewicza z "Wojny chocimskiej" przedstawia Sarmatów jako ludzi, którzy mają pod opieką cały naród, dzieci, kobiety i starców. Chodkiewicz zachęca szlachtę do walki z poganami, twierdząc, iż nie są oni prawdziwymi żołnierzami lecz rzemieślnikami i kupcami. Sarmaci są ludźmi, którzy bronią swojej ojczyzny, za co są wdzięczni Bogu. Nie boją się walki. Są stworzeni do zmagania się z przeciwnikiem, gdyż odziedziczyli to po swoich przodkach, za to są bardzo złymi rolnikami. Odnoszą wiele zwycięstw, co sprawia, iż ich miecze splamione są krwią przeciwnika.
          Jawią się jako naród głęboko wierzący. Uważają, że Bóg pomorze im w zwycięstwie, ponieważ decyduje o tym, kto zasiada na tronie oraz o tym, kto tron traci.
          Natomiast we fragmencie "Potopu" Henryka Sienkiewicza wzorem Sarmaty jest Jan Paweł Sapiecha, człowiek który bez namysłu cały majątek oddaje dla ojczyzny. Mężczyzna, choć wsławiony walką z wrogiem, nie wygląda na wojownika, a raczej na polityka. Wydaje się być uczciwym, dobrodusznym, zacnym i sprawiedliwym szlachcicem, ale również ludzi się zabawić. Codziennie wyprawia uczty, nie stroni od alkocholu. Do zachodu słońca pracuje, zaś wieczorem odpoczywa, bawi się i świętuje ze swoimi kompanami do tego stopnia, że czasami traci kontrolę nad tym, co się dzieje w jego otoczeniu.
          Sapieha często się myli, lecz jest wierny królowi i ojczyźnie. Nie jest skłonny do zdrady swojego kraju.
          Oba wizerunki przedstawiają Sarmatę jako człowieka religijnego, oddanego Bogu, broniącego ojczyznę. Sarmata jest również wierny królowi, mimo iż bardzo lubi zabawę, do zostało doskonale ukazane przez Henryka Sienkiewicza w "Potopie".
          To właśnie tę powieść autor napisał "ku pokrzepieniu serc", co oznacza, iż ukazane zostały w niej dobre cechy Polaków, oraz że autor stara się zdopingować naród  do większej wiary w siebie. Zaś mowa Chodkiewicza ma za zadanie skłonić szlachtę do walki z poganami.